مسأله حجاب آیت الله شهید مرتضی مطهری (ره)

اشارهعلت و فلسفه پیدا شدن حجاب چیست ؟ چطور شد که در میان همه یا بعضی ملل باستانی پدید آمد ؟ اسلام که دینی است که در همه دستورهای خویش فلسفه و منظوری دارد چرا و روی چه مصلحتی حجاب را تایید و یا تاسیس کرد ؟ .
مخالفان حجاب سعی کرده اند جریانات ظالمانه ای را به عنوان علت پیدا شدن حجاب ذکر کنند و در این جهت میان حجاب اسلامی و غیر اسلامی فرق نمی گذارند چنین وانمود می کنند که حجاب اسلامی نیز از همین جریانات ظالمانه سرچشمه می گیرد .
در باب علت پیدا شدن حجاب نظریات گوناگونی ابراز شده است و غالبا این علتها برای ظالمانه یا جاهلانه جلوه دادن حجاب ذکر شده است . ما مجموع آنها را ذکر می کنیم . نظریاتی که به دست آورده ایم بعضی فلسفی و بعضی اجتماعی و بعضی اخلاقی و بعضی اقتصادی و بعضی روانی است که ذیلا ذکر می شود : . 1 - میل به ریاضت و رهبانیت( ریشه فلسفی ) .
2 - عدم امنیت و عدالت اجتماعی ( ریشه اجتماعی ) . 3 - پدرشاهی و تسلط مرد بر زن و استثمار نیروی وی در جهت منافع اقتصادی مرد ( ریشه اقتصادی ) . 4 - حسادت و خودخواهی مرد ( ریشه اخلاقی )

جایگاه زن در عاشورا

مقدمه‌

سلام بر حسین و عاشورای حسینی‌، درود خدا بر عشق پاک و اشک با معرفت شیعیان عاشق ولایت‌. عاشورا، حادثه‌ای نبود که در یک نیم روز در سال 61 هجری اتفاق بیفتد و از قبل و بعد خود جدا باشد، با آن همه بهره برداری‌های حماسی‌، مبارزاتی‌، تربیتی و معنوی که تا کنون از قیام کربلا و شهادت اباعبدالله حسین (ع) شده است‌؛ به نظر می‌رسد که غنای محتوایی این نهضت خدایی‌، بسیار بیش از آن است که تاکنون مطرح شده است‌. امروزیان و آیندگان پیوسته باید از این کوثر ایمان و یقین بنوشند و سیراب شوند و تشنگان حقیقت ناب را هم سیراب بسازند.

عاشورا، روز عملیاتی بزرگ و شگفت آور در تاریخ اسلام است که طی آن‌، انقلاب عاشورا بر سرزمین کربلا چهره اسلام و جامعه اسلامی و طی آن بنیان حکومت اموی را دگرگون ساخت و اعماق جانها و جامعه را تهییج کرد و تکان داد.

جمال وکمال زن

زن از نظر قرآن و اسلام

"وَ مِن ایاتِهِ آن خَلَقَ لَکُنم مِن انفُسِکم ازْواجأ لِتسکونوا إلیها وَ جَعَلَ بینَگُم مَوَدهَ وَ رَحمَةً إن فى ذلک لَایاتٍ لِقوبم یتَفَکَرونَ. " (روم، 21)

اَیا اسلام مردان را برتر از زنان شمرده و حقّ زنان را در همه زمینه ها کمتر از مردان قرار داده است؟ اَیا از نظر اسلام خداوند بندگان خود را به دوگروه مرد و زن تقسیم کرده که یکی بالا و دیگری پست باشد؟ آیا قرآن هدایتگر انسان نشد چه مرد و چه زن بطور یکسان؟ و اَیا قرآن معلّم روح انسانهانیست در حالی که روح مجرّد است که نه مذکر است نه مؤنّث؟ و آیا اسلام و قرآن روح را صاحب ارزشها معرّفی نفرموده؟

نتیجه بدحجابی

 

یکى از علماء مشهد مى فرمود:

روزى در محضر مرحوم حجة الاسلام و المسلین سید یونس اردبیلى بودیم ، جوانى آمد و مسئله اى پرسید و گفت : من مادرم را دو روز پیش دفن کردم و هنگامى که وارد قبر شدم و جنازه مادر را گرفته خواستم صورت او را روى خاک بگذارم کیف کوچکى که اسناد و مدارک و مقدارى پول و چک هائى در آن بوده از جیبم میان قبر افتاده ، آیا اجازه مى دهید نبش قبر کنیم تا مدارک را برداریم ؟ و تقاضا کرد که نامه اى به مسئولین قبرستان بنویسند که آنها اجازه نبش قبر بدهند.

ایشان فرمود:

همان قسمت از قبر را که مى دانید مدارک در آنجاست بشکافید و مدارک را بردارید و نامه اى براى او نوشت بعد از چند روز آن جوان را دوباره در منزل آقاى اردبیلى دیدیم ، آقا از او پرسیدند: آیا شما کارتان را انجام دادید و به نتیجه رسیدید، او غمناک و مضطرب بود و جواب نداد بعد از آنکه دوباره اصرار کردند گفت : وقتى من قبر را نبش کردم دیدم مار سیاه باریکى دور گردن مادرم حلقه زده و دهانش را در دهان مادرم فرو برده و مرتب او را نیش میزند!! چنان منظره وحشتناک بود که من ترسیدم و دوباره قبر را پوشاندم !

از او پرسیدند: آیا کار زشتى از مادرت سر مى زد؟

گفت : من چیزى بخاطر ندارم ، ولى همیشه پدرم او را نفرین مى کرد زیرا او در ارتباط با نامحرم بى پروا بود و روگیرى و حجاب نداشت و با سرو روى باز با مرد نامحرم روبرو مى شد و بى پروا با او سخن مى گفت و در پوشش و حجاب رعایت قوانین اسلامى را نمى کرد با نامحرمان شوخى مى کرد و مى خندید و از این جهت همیشه مورد عقاب و سرزنش‍ بود.(1)

 

پی نوشت:

1- گوهر صدف، ص 55

الگوی فاطمی و زن ایرانی

 

طلوع ستاره فاطمی در آسمان معرفت بشری چنان شور و نشاطی می‏آفریند که تنها با خورشید عالمتاب «محمدی» و بدر تمام «علوی» قابل موازنه است و تنها «زن» در استوای قامت «فاطمه» است که می‏تواند به موجودیت خویش مباهات کند و این فاطمه است که «شب قدر» عروج انسانی است1 «و تو چه می‏دانی که شب قدر چیست؟»...2

بی شک مهم‏ترین دستاورد زن ایرانی در عصر نوین انقلاب اسلامی، تعیین روز میلاد زهره عصمت به عنوان روز زن توسط امام امت(ره) بود. این اقدام میمون نه فقط به معنای طرح یک مناسبت و بزرگداشت یک شخصیت بزرگ تاریخی، بلکه به معنای ترسیم جهت‏گیری حرکت زن ایرانی به سوی «زن برگزیده»، تدوین الگوی برنامه ریزی اجتماعی با محوریت شخصیت فاطمه(س) و اعلام برتری الگوی فاطمی بر الگوهای رایج توسعه زنان در سرتاسر جهان بود. ترسیم الگوی زن مسلمان بر اساس توجه به سه بعد، فردی، خانوادگی و اجتماعی شخصیت فاطمه و تدوین برنامه عملی ملی براساس الگوی فاطمی است که می‏تواند خط پایانی بر تحقیر تاریخی شخصیت زن و آغازی بر شکوفایی تاریخی زن مسلمان باشد. تنها او که در بُعدِ فردی شخصیت خود عبودیت و معنویت، حیا و عفاف، زهد و تقوا، صبر و گذشت، حکمت و معرفت و توجه به رضایت خداوند را درهم آمیخته بود، می‏توانست مظهر «عصمت الهی» گردد؛ و تنها او که در بُعد خانوادگی، مادری دلسوز و انسان ساز و همسری همراه و همراز بود که خانه را محور سازندگی ساخت و شأن خانگی زن را به گونه‏ای مباهات‏آمیز ارتقا داد می‏توانست اهمیت خانواده را در ایجاد تحولات تاریخی ترسیم نماید و از خانه مسیری به جامعه و تاریخ بگشاید؛ و او که در بعد اجتماعی، خروشی مقدس در برابر حاکمیت نامشروع، حضوری سازنده در جبهه‏های دفاع از ارزش‏ها وحمایتی مستمر از امام معصوم(ع) و جلوه ایثار و دیگر گرایی بود، توانست حضوری همیشگی در همیشه تاریخ تحولات اجتماعی بشر داشته باشد، و زخم ناشی از تحقیر جنس زن را التیام بخشد. مگر شخصیتی تحقیر شده و روحیه‏ای لگدمال شده می‏تواند یک تنه در برابر جبهه باطل سر برافرازد وتاریخ را با خطبه تاریخی خود به قضاوت نشاند؟ شخصیتی این چنین جامع را به حق می‏توان بزرگ‏ترین نشانه خداوند و «الگوی جامع زن مسلمان» نامید و او را مقیاس پیشرفت یا عقب گرد زنان یک جامعه دانست.

عفاف و پاک دامنی در فرهنگ اسلام

مقدمه:

هیچ صاحب گنج و گوهری هم جواهرات خود را بدون حفاظ ، در معرض دید رهگذران نمی گذارد تا بدرخشد ، جلوه کند و چشم و دل برباید ، چون خود جواهر ربوده می شود . هیچ باغبانی را سرزنش نمی کنند که چرا دور باغ خود حصار و پرچین کشیده است چون باغ بی دیوار ، از آسیب مصون نیست و میوه و محصولی برای باغبان نمی ماند . هر چیز که قیمتی تر باشد ، در صد مراقبت از آن بالاتر می رود . هر چه که نفیس تر باشد ، بیم ربودن و غارت بیشتر است و مواظبت لازم تر . اگر در شیشه عطر را بازبگذاری ، عطرش می پرد . اگر در مقابل پنجره خانه ات ، توری نرنی ، از نیش پشه ها و مزاحمت مگس ها در امان نخواهی بود . وقتی راه ورود پشه ها را می بندی ، خود را « مصون» ساخته ای ، نه « محدود» و زندانی . وقتی در خانه را می بندی ، یا پشت اتاقت پرده می آویزی ، خانه خود را از ورود بیگانه و نگاه های مزاحم در پناه قرار داده ای ، نه که خود را در قید و بند و حصار افکنده باشی .(1)

 

 

فلسفه حجاب و آثار رعایت حریم در روابط زن و مرد

 

1-ایجاد امنیت و آرامش

تاریخ حجاب زدایی

نیاز انسان به لباس و پوشش، تاریخی به قدمت پیدایش وی بر کره خاکی دارد و چیزی نیست که در آن جای ابهام و تردید وجود داشته باشد.

 انسان ها، در دوره‌های گوناگون تاریخی، از عصر حجر تا قرن قمر مصنوعی همیشه از برهنگی گریزان بوده‌اند. نه تنها آدمیان، که بسیاری از حیوانات نیز به طور طبیعی و غریزی نوعی پوشش و استتار دارند. وجود، سرما و گرما، سوزش آفتاب و باد و بوران، در تنوع و تفاوت انواع لباس در زندگی انسان تأثیر فراوان داشته امّا احساس نیاز انسان به لباس و پوشیدگی، تنها مولود سرما و گرما نیست؛ فطرت انسان به گونه‌ای است که از برهنگی می‌گریزد و پوشش را حصار امن و زیبا بی خویش می‌داند. انسان بدون لباس خود را آسیب پذیرتر و در تیر رس دشمن احساس می‌کند. تولید و استفاده از انواع پوشاک در مناطق گوناگون جهان با مذاهب و افکار و آراء گوناگون، نشان احساس نیاز غریزی و طبیعی بشریت به اصل پوشش و بیم و نفرت از برهنگی است.

بارعایت حجابت قلب رزمنده هارا شادکن!

سفارشی دارم بسیار مهم برای خانم ها، من توی جبهه می جنگم، ازجانم می گذرم به خاطر حفظ آب وخاک وناموسم، پس خواهرم توهم خون مرا ، رزم مرا پاس بدار وحجابت را رعایت کن در مقابل فداکاری ما.

این کمترین کاری است که می توانی انجام دهی تاقلب رزمنده هارا شاد کنی.

چریک ص95

پاکدامنى و اهمیّت آن از دیدگاه اسلام

پاکدامنى یکى از خلقیات پسندیده و صفات عالیه انسانى است. ملکه عفت، آدمى را در اعمال تمایلات جنسى تعدیل مى‏کند و انسان را از پلیدى‏هاى غریزه جنسى مصون نگاه مى‏دارد.

اثر این سجیه اخلاقى، نظارت بر غریزه تمایل جنسى است، در مواردى که غریزه جنسى قصد سرکشى و طغیان دارد و آدمى را به تندروى و تجاوز امر مى‏نماید، ملکه عفت، مانند سد محکمى، در برابرش ایستاده و از تجاوز و گناهکارى آن جلوگیرى مى‏نماید، و در نتیجه آدمى را از پلیدى اخلاقى و سقوط حتمى محافظت مى‏کند. کسانى که از خوى پسندیده پاکدامنى بى‏بهره‏اند و از این سجیه انسانى محرومند همواره در معرض سقوط اخلاقى و خطرات ناشى از آن هستند، اگر پیش آمدهاى زندگى، آنان را به پرتگاه غریزه جنسى و اعمال منافى با عفت سوق دهد، بعید است بتوانند خود را حفظ کنند و از عوارض شوم و بدبختى‏هاى آن مصون بمانند. از نظر دین اسلام نیز این صفت پسندیده از برترین فضایل مى‏باشد. در حدیثى از امام على علیه‏السلام آمده است «عَلَیْکَ بِالْعِفافِ فِإنَّهُ أفْضَلُ شِیَمِ الاْءَشْرافِ⁽¹⁾» «بر تو باد عفت ورزیدن که آن برترین شیوه‏هاى مردم با شرافت است».

چادر یا مانتو از دیدگاه امام خمینی(ره)

حضرت امام(ره) چادر را حجاب کاملی می‌دانستند ولی پوشش‌های مشابه چادر ـ مانند مانتوی ساده، بلند و گشاد ـ که موجب مفسده نمی‌شود را نیز کافی می‌دانستند و قائل بودند که اگر قرار باشد پوشش بانوان همراه با مفسده و خلاف اخلاق باشد باید از آن در جامعه جلوگیری شود همانطور که در پاریس در پاسخ خبرنگاران و بانوان محجبه‌ای که درباره میزان حجاب در ایران از ایشان سؤال کردند؛ فرمودند: «آرى در اسلام زن باید حجاب داشته باشد، ولى لازم نیست که چادر باشد. بلکه زن مى‏تواند هر لباسى را که حجابش را به وجود آورد اختیار کند. ما نمی‌‏توانیم و اسلام نمی‌‏خواهد که زن به عنوان یک شى‌ء و یک عروسک در دست ما باشد. اسلام می‌خواهد شخصیت زن را حفظ کند و از او انسانى جدى و کارآمد بسازد. ما هرگز اجازه نمی‌دهیم تا زنان فقط شیئى براى مردان و آلت هوسرانى باشند.» (صحیفه نور ج‏5- 294)

«حجاب ایران، حجاب اسلام، همین مقدارهاست. اسلام اینجا و آنجا ندارد. لکن یک جهات خارجى گاهى در کار هست. به طورى که یک مفسده‏اى باشد، یک اختلاف اخلاقى بشود، یک- عرض مى‏کنم- چیزهایى باشد، البته آن وقت باید جلوگیرى بشود؛ اما اگر نباشد اینطور، و ساده باشد و مثل سایرین با سادگى باشد، نه بى چادر(بامانتو) مانع ندارد.» (صحیفه نور ج‏3- 499)